Nadelen en impact zonnepanelen (wat anderen u niet vertellen)

Er zijn inmiddels een veelvoud van ijzersterke verhalen over de winstgevende voordelen van zonnepanelen. Linksom of rechtsom: Energie kost geld. Er wordt steeds vaker gekozen om zonnepanelen te plaatsen op woningen en bedrijfspanden. Er wordt heel vaak gesproken over de voordelen, besparing en impact op het milieu. Naast voordelen zijn er natuurlijk ook nadelen van zonnepanelen op te noemen. Die worden niet overal geroepen. Wat is de keerzijde van zonnepanelen op uw dak van uw woning of pand plaatsen?

Conclusie: Zonnepanelen zijn een grote investering en terug-lever-tarief en terugverdientijd staat niet vast! Ondanks de populariteit en vele voordelen van zonnepanelen is het verstandig om ook na te denken over de nadelen.

Reality Check vs awareness: Probeer ook eens stil te staan wat nodig is voor de verwaardiging en productie van zonnecellen en wat men nodig heeft aan milieuvervuilende producten in vergelijking met de milieuwinst die ze opleveren. De productie van een zonnepaneel vraagt zelf ook veel energie die vaak nog op de traditionele manier wordt opgewekt. 

1. Flinke investering
Ook al dalen de prijzen van zonnepanelen nog steeds, voor sommigen zijn de panelen nog steeds te duur. Daarnaast vindt men een terugverdientijd van ongeveer 7- 10 jaar vaak nog te lang. Het is ook niet zeker over de stroomprijs die u kunt ontvangen voor te veel opgewekte energie altijd hetzelfde zal blijven. Wist u dat zonnepanelen tussen de €300,- en €500,- per stuk kosten? Dit is inclusief alle materialen en de installatie.

2. Uitstraling niet altijd populair (het esthetische aspect)
Niet iedereen is gecharmeerd van het uiterlijk van de panelen. De meeste mensen vinden zonnepanelen erg lelijk en ontsierend voor het dak. Dit gevoel wordt vaak veroorzaakt wanneer de panelen niet netjes neergelegd zijn en het geheel wat rommelig overkomt. Wanneer u bij het leggen van de panelen netjes te werk gaat, wordt deze slordige indruk al gauw voorkomen. Bekijk van tevoren goed hoe de panelen het gunstigst uitkomen en ogen.

3. Rendement 
Niet alle daken zijn geschikt voor zonnepanelen. Het rendement van de panelen neemt in de loop der jaren af, maar dat is vooral het geval bij kwalitatief slechte zonnepanelen. Een zonnepaneel levert relatief nog weinig stroom. Voor de meeste huishoudens zal daarom nog energie van een energiemaatschappij moeten worden afgenomen. Kies daarom ook voor zonnepanelen van goede kwaliteit. De panelen van slechte kwaliteit nemen namelijk snel in rendement af. De zon is weliswaar overal aanwezig, maar uw rendement is voor een belangrijk deel afhankelijk van zonlicht, schaduw en hellingshoek; factoren die u niet zelf in de hand heeft. Wanneer u goede zonnepanelen kiest, verliest u gemiddeld per jaar slechts een klein percentage van uw rendement. Hierbij zijn er verschillen tussen de merken zonnepanelen, maar u moet denken aan een gemiddeld verlies van minder dan 1% per jaar. Zonnepanelen werken alleen als het licht is. Dus ‘s nachts werken ze niet. De plaats van het dak zelf is ook belangrijk. Bijna geen enkel dak heeft de optimale hellingshoek voor zonnepanelen. Er zijn ook panelen die meedraaien met de richting van de zon, maar de prijs daarvan is meestal niet evenredig met de extra elektriciteit die ze opwekken. De garantie op de meeste zonnepanelen is 10 jaar 90% en na 25 jaar 80%. Let hier op als u volledig uw eigen stroom wilt opbrengen.

4. Onderhoud & schoonmaken
Eenmaal zonnepanelen gelegd, hoeft u er nooit meer naar om te kijken. Helaas werkt het zo niet. U dient met regelmaat de zonnepanelen te controleren en schoon te maken, liefst met een zachte doek met water. Dit betekent dat u het dak op moet, wat niet voor iedereen even makkelijk is. U kunt zelf aan de slag, maar de kans bestaat dat u de zonnepanelen beschadigd. U moet erop toezien dat de panelen vrij blijven van bijvoorbeeld sneeuw of vogelpoep. Ook moet u ervoor zorgen dat ze niet te vaak in de schaduw staan. Daarvoor moet u wellicht bomen kappen. Daarnaast heeft uw zonnepaneleninstallatie eens in de drie of vier jaar een technische check nodig. Zonnepanelen liggen liggen open en bloot en zijn hierdoor kwetsbaar. Tijdens een technische check wordt er bekeken of de panelen, de omvormers en overige installaties nog naar behoren werken.

5. Soms aanpassingen in huis nodig
Over het algemeen heeft u een extra groep nodig in de meterkast. Deze moet door een erkend bedrijf gemaakt worden en dat brengt extra kosten met zich mee. Veel huishoudens beschikken nog over een ouderwetse meter, waarvan u zelf jaarlijks de meterstanden moet doorgeven bij het energiebedrijf. Wanneer u tegelijkertijd met uw zonnepanelen ook een slimme meter aanschaft, hoeft u geen standen meer door te geven. Bij meer dan drie zonnepanelen dient u een extra groep in uw meterkast te verwerken. Gemiddeld kost deze aanpassing u €400,00 euro. Ook zijn er vaak aanpassingen nodig om de bekabeling door te trekken en komt er soms een extra apparaat (ter grootte van een stofzuiger) bij in uw pand. Dit kan voor extra werk (en dus ook extra kosten) zorgen. 

6. Verzekeringspremie kan stijgen
Het is goed mogelijk dat uw verzekeringspremie zal stijgen. Vraag dit na bij uw verzekeringsmaatschappij.

7. Geen landelijke subsidie meer
Wilt u als particulier zonnepanelen plaatsen, dan is er geen landelijke subsidie meer beschikbaar. Tegenwoordig moet men ook rekening houden met de btw. Iedere eigenaar van zonnepanelen krijgt hiermee te maken. Gelukkig kunt u wel, mits u aan de voorwaarden voldoet, de belasting terugvragen. U moet echter wel het een en het ander regelen. Een oplossing zou kunnen zijn om het papierwerk uit te besteden aan gespecialiseerde bedrijven.

8. Salderingsregeling wordt afgebouwd vanaf 2023
Wegens de afbouw van de salderingsregeling kunt u niet meer profiteren van de (belasting) voordelen die deze zonnepanelenregeling met zich mee brengt. Wanneer u stroom overhoudt, dat wil zeggen, wanneer u minder gebruikt dan er opgewekt wordt, vloeit de stroom terug naar de leverancier, die u daarvoor een vergoeding moet betalen. Of dit in de toekomst ook zal gebeuren, is onzeker. Dit zal stapsgewijs gebeuren vanaf 2023.

9. De energieopslag
De energieopslag van de opgewekte stroom is alleen mogelijk door gebruik te maken van peperdure accu’s.

10. De juiste plek op het dak (afhankelijk van ligging/hoek)
Het plaatsen van de panelen op de juiste plek op het dak is niet altijd mogelijk. Bijvoorbeeld omdat u er simpelweg niet bij kunt, of omdat het dak niet aan de meest ideale kant van het huis zit, het Zuiden. Op een plat dak kunt u de hellingshoek zelf bepalen, op een schuin dak bent u gebonden aan de bestaande helling.

11. Verhoging van de spanning op het net
Zonnepanelen produceren gelijkstroom, die door de omvormer wordt omgezet in wisselstroom. De stroom wordt door de omvormer in het net geïnjecteerd. Het net absorbeert alle stroom die binnenkomt en verspreidt dat weer naar andere afnemers van elektriciteit. Alle panelen bij u in de straat kunnen samen zorgen voor een verhoging van de spanning op het net. Normaal gesproken is de netspanning ongeveer 230 Volt, maar als er veel vermogen bij wordt geduwd terwijl het niet goed weg kan, gaat de spanning langzaam omhoog. Wordt het meer, dan moet de netbeheerder maatregelen nemen. De geplaatste omvormer kan dan uit voorzorg uit gaan schakelen. Maar met de komst van zonnepanelen is het systeem iets veranderd: het vermogen komt niet meer alleen vanaf de hoogspanningsleidingen naar de huizen, maar komt nu ook van de huizen zelf. Dat betekent dat op sommige plaatsen op sommige momenten de spanning kan oplopen.

12. Bepaalde elektrische toestellen slijten sneller (spanningsproblemen)
Als de spanning niet aan de eisen voldoet dan kan dit spanningsproblemen veroorzaken. De netbeheerders zijn verplicht te zorgen voor een spanning die niet hoger is dan 10% boven de normale spanning en is verantwoordelijk voor een goede spanningskwaliteit. Bij 230 Volt is dat dus 230 x 1,10 = 253 Volt. Als de spanning te hoog wordt, kunnen bepaalde elektrische toestellen iets sneller slijten. Klachten die bij spanningsproblemen op kunnen treden zijn onder andere het niet of slecht functioneren van apparatuur, knipperende verlichting of uitval van apparatuur. Vaak gebeurt dat pas als er langere tijd hoge spanning op de toestellen staat. Omvormers die stroom terug leveren, meten de netspanning. Wanneer de netspanning die de omvormer meet, boven de 253 Volt komt, dan houdt de omvormer meteen op met invoeren, en gaat hij in storing. Technisch gezien zou de omvormer prima kunnen werken bij hogere netspanning, maar de instelling in het toestel zorgt ervoor dat hij ermee ophoudt. De waarde van 253 Volt is o.a. bepaald in de Netcode Elektriciteit. Vaak zien we de problemen met netspanning ontstaan op specifieke momenten: Zonnige zondagen bijvoorbeeld, wanneer winkels, kantoren en fabrieken in de nabije omgeving geen stroom verbruiken, terwijl de panelen veel produceren.

13. Zonne-energie en spanningsproblemen
Steeds meer Nederlandse huishoudens en bedrijven kiezen voor zonne-energie. Dit kan gevolgen hebben voor het elektriciteitsnetwerk. Om het transport van energie ook in de toekomst vlekkeloos te laten verlopen, is het verstandig even te checken of uw zonnepanelen op een juiste manier in uw meterkast zijn aangesloten. Zo zorgen we nu en in de toekomst voor een evenwicht op het elektriciteitsnetwerk.

14. Uw zonnepanelen aansluiten op de meterkast
Wanneer u zonnepanelen installeert wordt u volgens de wet energieleverancier. Met behulp van een omvormer wordt groene, schone stroom geleverd aan het bestaande elektriciteitsnet. Om deze reden is het belangrijk dat uw zonnepanelen op de juiste wijze worden aangesloten op de meterkast. Waarom is het belangrijk dat er een vrije groep is? Het is van belang dat de zonnepanelen aangesloten worden op een vrije aardlekautomaat onder andere vanwege het feit dat er geen andere installaties tussen de omvormer en de groepenkast mogen zitten. Eigenlijk sluit u niet de zonnepanelen aan op de aardlekautomaat, maar de omvormer.

15. Het vergroten van de hoofdaansluiting
U kunt bij de netwerkbeheerder aankloppen om de hoofdzekering te laten vergroten. Let op: vraag altijd na wat de eenmalige en de terugkerende kosten en zijn wanneer u uw hoofdaansluiting laat vervangen door de netbeheerder.

16. De aardlekschakelaar
Zonnepanelen zijn binnen een elektrische installatie net even wat anders dan de gebruikelijke apparaten die u in huis of kantoor gebruikt. Uw zonnepanelen zijn namelijk geen verbruikers, maar leveren juist energie aan het lichtnet. De opgewekte stroom wordt door uw omvormer omgezet naar het juiste voltage met de juiste frequentie voor eigen gebruik, of om het overschot direct aan het lichtnet terug te leveren. In de meeste gevallen is er een aardlekschakelaar gemonteerd per vier afgaande groepen in de meterkast. Het wordt afgeraden om zonnepanelen op één van de vier groepen aan te sluiten. De reden hiervoor is dat wanneer een ander apparaat verantwoordelijk is voor kortsluiting, deze vier groepen allemaal uitvallen, dus ook de zonnepanelen. Laat om deze reden altijd een aparte aardlekautomaat plaatsen, speciaal voor zonnepanelen. Hoewel de meeste moderne omvormers voorzien zijn van een interne aardlekbeveiliging, is het altijd aan te raden om een aanvullende aardlekschakelaar te monteren. Omdat sommige omvormers een foutstroom hoger dan de standaard 30 mA-grens waarbij gebruikelijke aardlekschakelaars de stroomkring onderbreken, is het zinvol om de omvormer achter een aparte type B aardlekschakelaar te plaatsen.

17. Overbelasting beveiliging
Zonnepanelen aansluiten dient veilig te gebeuren. Het is van groot belang dat u zorgt dat de apparaten in de woning en/of het bedrijfspand zijn beveiligd tegen overbelasting. Deze beveiliging realiseert u door een vrije aardlekautomaat (in de zonne-energie verdeelkast of groepenkast). Hierdoor worden kabels en diverse apparaten niet overbelast en is de omvormer afzonderlijk aangesloten op de betreffende aardlekautomaat.

18. Aarden zonnepanelen wel nodig
Het metalen montagesysteem en eventuele metalen frames van de zonnepanelen moeten geaard worden. De installateur moet ze verbinden met de aardelektrode van de woning of pand, om te voorkomen dat bij (in)directe blikseminslag schade ontstaat door stromen die door de geleidende delen kunnen gaan lopen. Deze aarding is niet alleen van belang voor onweer. Het biedt ook extra bescherming tegen elektrische schokken aan mensen die op het dak moeten zijn. De eigen elektrische isolatie van zonnepanelen biedt hiertegen een goede basisbescherming, maar zeker als er fouten tijdens de productie zijn gemaakt kan de isolatie van zonnepanelen na verloop van tijd aangetast raken. Extra bescherming tegen schokken door middel van aarding van het systeem is daarom vereist.

Tot slot: Toch is het altijd goed om de voor- en nadelen van zonnepanelen voor uw situatie op een rijtje te zetten. De voordelen worden maar al te vaak in de verf gezet, maar het is alleen maar eerlijk dat ook de nadelen eens op een rijtje gezet worden.